معرفي مشاغل (پرورش دهنده قارچ دکمه اي)

پرورش دهنده قارچ دکمه اي  (Button mushroom producer)
کد ملي آموزش شغل / شايستگي(كد استاندارد قديم و جديد) : 1-063-61- 6113
آشنائي با رشته / دوره آموزشي: (شامل توانائي ها- طول دوره- ساعات آموزش تئوري و عملي)
پرورش دهنده قارچ دكمه اي يكي از دوره هاي آموزشي زير مجموعه رشته کشاورزي (امور زراعي) بوده که در صنايع غذايي  كاربرد دارد و علاوه بر مراكز دولتي دربرخي از آموزشگاه هاي فني و حرفه اي آزاد نيز آموزش داده مي شود.
مدت دوره آموزش : 165ساعت ـ زمان آموزش نظري : 63ساعت ـ زمان آموزش عملي : 102ساعت
ويژگي کارآموز: ( سني-جنسيتي-تحصيلي-جسمي) حداقل شرايط جسماني: سلامت كامل جسماني و رواني. حداقل مدرک تحصيلي: پايان دوره راهنمايي
 جنسيت:  هم زنان و هم مردان مي توانند در اين دوره شرکت نمايند.
شرايط سني: حداقل سن براي شركت در دوره هاي آموزشي 15 سال تمام مي باشد.
به استناد تبصره 2 ماده 18 آئين نامه نحوه ي تشكيل و اداره آموزشگاههاي فني و حرفه اي آزاد پذيرش كارآموزان گروه سني 15- 12 سال منوط به به ارائه اجازه ي كتبي ولي و يا قيم قانوني كارآموز است.
پيش نياز مهارتي: اين دوره پيش نياز لازم ندارد.
مسير ارتقاء و تکميل مهارت:
كارآموزان پس از طي دوره آموزشي در صورت تمايل جهت ارتقاي دانش و مهارت هاي تخصصي مي توانند در دوره هاي پيشرفته تري در زمينه کشاورزي و باغباني  جهت ارتقاء مهارت شرکت نمايد.
 مطالبي درخصوص خواص قارچ خوراکي :
قارچ به عنوان منبعي سرشار از پروتئين و اسيدهاي آمينه، کربوهيدرات ها، چربي ها، ويتامين ها، مواد معدني(پتاسيم، مس، فسفر و آهن) و ساير مواد غذايي ضروري، و با توجه به طعم و بوي خاص و منحصر به فرد، در ليست غذاي انسان قرار مي گيرد. امروزه مصرف قارچ نه به علت عطر و طعم، بلکه به عنوان يک منبع غذايي براي غني سازي تغذيه مورد توجه است.
 سرانه مصرف قارچ در ايران و جهان:
سرانه مصرف اين محصول در کشور ما در مقايسه با متوسط جهاني کمتر است در حالي که هر ايراني سالانه به طور ميانگين 3/1 کيلوگرم قارچ مصرف مي کند، متوسط مصرف قارچ در دنيا 5/2 کيلوگرم و در اروپا 4 کيلوگرم مي باشد و به اين ترتيب سرانه مصرف قارچ در ايران اروپا مي باشد.
 وضعيت كنوني ،آينده شغلي و مزاياي پرورش قارچ:
قارچ خوراکي، يک محصول زود بازده است که کشت آن به دلايلي نظير شاخص اقتصادي، زيست محيطي، تغذيه اي و دارويي اهميت زيادي پيدا کرده است. استفاده از پسماندهاي کشاورزي و ماهيت اشتغال زايي در پرورش قارچ و مزيت نسبي آن درمقايسه با ديگر محصولات کشاورزي، باعث شده که استقبال از پرورش قارچ همواره رو به افزايش باشد، چراکه براي اين فعاليت کشاورزي نيازمند تهيه زمين وسيع نخواهيم بود و کشت آن به صورت طبقاتي قابل انجام است. همچنين برگشت زودهنگام سرمايه از ديگر امتيازات اين کار است. با توجه به مراتب فوق وضعيت اين شغل از نظر اشتغال در حال حاضر مناسب مي باشد و آينده کاري آن نيز خوب است و اشتغال زايي آن در صنايع غذايي صد در صد است. درصورتيکه فرهنگ مصرف اين ماده مغذي در بين مردم کشور جا بيفتد، شرايط بهتري نيز براي شاغلين اين حرفه قابل تصور است.
 شرح شغل:  پرورش قارچ دکمه اي شغلي از گروه کشاورزي (امور باغي و زراعي) است که وظايفي از قبيل طراحي و احداث واحد پرورش قارچ و تأمين تجهيزات و ابزار – تهيه رقم مناسب بذر- تهيه کمپوست و بذر زني – تهيه خاک پوششي و ضد عفوني نمودن آن – آماده سازي سالن پرورش – نگهداري از بسترهاي قارچ – برداشت قارچ و نگهداري – فرآوري و ضدعفوني و بازاريابي محصول پس از برداشت را به عهده دارد . پرورش دهنده قارچ دکمه اي كسي است كه پس از گذراندن دوره هاي آموزشي لازم از عهده برآورد اقتصادي پرورش قارچ دکمه اي ، انتخاب مكان و تجهيزات،آماده سازي سالن و بستر مناسب كشت،تشخيص قارچ دکمه اي و تهيه ونگهداري بذر و آماده سازي بستر جهت كشت، انجام عمليات داشت، و برداشت و بسته بندي و بازار يابي برآيد.
 مشاغل مرتبط با دوره:
 مشاغلي مانند پرورش قارچ هاي خوراکي ، پرورش قارچ هاي صدفي، و مجموعه کشاورزي (زراعي – باغي ) از جمله مشاغل مرتبط با اين دوره مي باشد. همچنين اين شغل با مزرعه داران و توليد کنندگان کمپوست و توليد کنندگان بذر قارچ و فروشندگان محصولات کشاورزي در ارتباط بوده و زير نظر انجمن صنفي و کارفرمايي پرورش دهندگان قارچ خوراکي مي باشد.
تجهيزات لازم جهت راه اندازي يک سالن پرورش قارچ:
1-    سنسورهاي کنترل دما    2- سنسورهاي کنترل رطوبت     3- CO2  متر     4- دماسنج      5- رطوبت سنج     6- هيتر (گرماساز)     7- کولر آبي     8- رطوبت ساز     9- دستگاه هواساز     10 – فن تهويه و سيرکولاسيون
 ميزان درآمد شاغل:
  برآورد درآمد خالص يک سالن قارچ مسئله اي است که فاکتورهاي بسيار متنوعي در آن دخيل هستند و هر کدام بسته به شرايطي تغيير مي کنند و روي ميزان محصول و درآمد و سوددهي مؤثرند. به عنوان مثال نحوه مديريت سالن، کيفيت کمپوست و بذر مصرفي باعث نوسان و تغيير درآمد حاصله مي شوند. لذا سوددهي مشخصي را براي اين شغل نمي توان عنوان کرد. معهذا به طور ميانگين از يک سالن استاندارد با ظرفيت 20 تا 22 تن کمپوست، ماهيانه حداقل 20 تا 30 ميليون ريال درآمد حاصل مي شود.
 برخي از مزاياي دريافت گواهينامه مهارت
بر اساس تبصره دوم ماده واحده قانون الزام فراگيري آموزشهاي فني و حرفه اي براي اشتغال به کار کليه دستگاههاي ذيربط موظفند در برابر صدور پروانه کار، گواهينامه مهارتحرفه‌اي از مراکز آموزش فني و حرفه‌اي وابسته به وزارت‌تعاون کار ورفاه اجتماعي و يا دانشگاهها ، هنرستانها و امثال آنها را مطالبه نمايند.